„Со години ме заплашуваат, исцрпуваат и малтретираат бидејќи мислат дека ако ме убијат, ќе ги убијат и сите тајни и жешки теми што циркулираат тука од тогаш, од животот на Тито“, рече Јованка Броз.
Јованка Броз беше и останува симбол на една ера, земја која одамна ја нема, но и на храброст, достоинство и скромност што ретко се среќаваат.
Сопругата на доживотниот претседател на СФРЈ, Јосип Броз Тито, почина на 20 октомври 2013 година во Белград.
До 2009 година, Јованка Броз живееше без лични документи и официјална пензија , практично во самоизолација.
Таа имаше покрив над главата, но ќе се покаже дека тој покрив протекувал долго време, додека куќата полека се претворала во пропаст. Никој не го интересирало тоа, а таа молчела и страдала, помирувајќи се со својата судбина.
„Живеам од злоба и, додека сум жива, ќе се борам за правда и за она што ми припаѓа. Јас сум жилава Личанка, таква сум, таква ќе умрам. Не сум некаков протоколарен декор што можат едноставно да го отстранат, поништат и уништат. Имам челични нерви и, фала му на Бога, моето здравје ме штити, па ќе продолжиме да се прогонуваме. Со години ме заплашуваат, исцрпуваат и малтретираат затоа што мислат дека ако ме убијат, ќе ги убијат и сите тајни и жешки теми што сè уште се од таа ера, од животот на Тито, што ги пренесуваат тука. И нема да можат“, му рекла Јованка Броз на Жарко Јокановиќ, кој објавил серија признанија за долгогодишни разговори со првата дама на Југославија во книгата „Мојот живот, мојата вистина“.
Јованка Броз 33 години живеела во изолација, чекајќи го рочиштето за оставинска постапка за да открие што ѝ припаѓа по смртта на нејзиниот сопруг.
Јованка Будисављевиќ, млада партизанка од Лика со српско потекло, се омажила за Јосип Броз во април 1952 година. Таа била 32 години помлада од Тито. До 1975 година, таа била претставена како негова сопруга и негова лична и силна „поддршка“ во средбите со многуте предизвици што југословенското општество морало да ги надмине за да има шанса да преживее.
Таа беше одвоена од Тито за прв пат во 1975 година во Игало , под обвинение на комунистичката „кујна“ дека заговорувала за соборување на Тито и преземање на власта со генералот Ѓок Јованиќ.
Ѝ било забрането да го гледа во последните три години од неговиот живот, а еден месец по смртта на Тита, таа била исфрлена од куќата на Ужичка 15 во ноќница. Тоа се случило под закана со пиштол, а таа не можела ниту да ги земе личните работи. Таа била префрлена во еден вид домашен притвор во неадекватна стара вила на Дедиње. Вилата немала греење и протекувала, а Јованка немала лични документи ниту здравствена книшка.
Таа не се жалеше за несреќите што ја снаоѓаа, дури ни во разговорот со сестрите што редовно ја посетуваа. Не се жалеше ниту кога ги почувствува првите симптоми на болеста, за кои никој не може со сигурност да каже кога се појавиле.
Таа се согласи да оди во болница само кога ситуацијата стана неподнослива. Тоа беше во август 2013 година, два месеци пред тој да го напушти овој свет. Таа беше примена во Ургентниот центар во тешка состојба. Првите информации што стигнаа до јавноста укажуваа дека нејзиното здравје не само што е нарушено, туку и запоставено.
„Претпоставуваме дека има тумор на кожата кој потекнува од бенка на грбот, а потоа, поради недостаток на третман, се проширил. Дополнителните анализи ќе покажат каква е вистинската состојба. Во секој случај, нејзиното здравје е запоставено, веројатно долго време е сериозно болна“, рече д-р Златибор Лончар, директор на Клиничкиот и болнички центар во тоа време.
Официјалната причина за смртта беше срцев удар – на 20 октомври 2013 година, во 11:45 часот, Јованка Броз почина на 89-годишна возраст. Нејзината последна желба беше да биде погребана во Куќата на цвеќето покрај сурпугот. Нејзиното тело беше спуштено во гробницата во ритмовите на популарната италијанска партизанска песна „Бела, чао“.