Приказната на Билјана нè потсетува дека не сите вредности се во брзината и новината
Во едно од најоддалечените села во регионот Чачан, во Брезовица, Билјана Бојовиќ, домаќинка, плетачка и чуварка на традицијата, нежно и решително го зачувува духот на минатото, древните обичаи и сè што нашите предци го оставиле како богатство во завера.
– Обичаите се нишката што нè поврзува со нашите предци. Тие не се само минато, туку и начин да останеме свои во иднината и можеби да примениме дел од тоа, иако звучи старомодно, може да биде корисно за сите“, вели Билјана за РИНУ.
Тој се сеќава на многу работи што, како што вели, вреди да се искинат од заборав.
– Во минатото, на младоженците им се давале разни билки против магии, а на девојките лук. Дрвото од тис се ставало во вреќа за магии и среќа, најчесто го носела невеста, но им се давало и на мажите кои оделе во војна. Сепак, понежниот пол отсекогаш бил позаштитен, младите се посипуваат со шеќер, објаснува таа.
Билјана го добила наследството од нејзината мајка преку теписи стари 90 години .
– Теписите не се перат. Ги вадат на сонце, на Видовден , и поради молци и поради обичаи. Свекрвата била подготвена за свадбата: шал, блуза, здолниште, фустан… А свекрвата и деверот мора да имаат чорапи и марамче. Невестата му донела на фризерот и везена држач за чешелот, која ја закачувала до огледалото. И торба за партали, бидејќи порано немало ракавици за рерна, парталите се ваделе од тие торби што стоеле до шпоретот“, се сеќава Билјана.
Секое село има свое. Секоја куќа има своја верзија. И секој обичај има своја тишина што вреди да се прекине со приказна.
– Лековити билки се берат за летната средина. Кантарионот го чуваме за масло во куќата, правиме венци од летните цвеќиња. За Петровден се ткаат венци од Петровац, кои девојките ги носат во косата. На Видовден, облеката и парите се изнесуваат надвор, за да не се изгубат и да се размножат. Немаше банки, парите беа во сламени вреќи, па единственото нешто што беше важно беше: нека ги види сонцето“, заклучува таа.
Обичаите не се само традиции , тие се тивка врска помеѓу оние што живееле пред нас и нас самите. Приказната на Билјана нè потсетува дека не сите вредности се во брзината и новоста. Некои се во крпа покрај шпоретот, во чешел на венчален прстен, како и во шеќер на рамото на невестата.
Токму во тие нежни гестови, во тишината на заборавените чешлачи, се одразува она што треба да се зачува: обичаите, традициите, достоинството на жената, топлината на домот и сеќавањето што не бледнее, вреди да се спомене и да се „бори“ од заборавот.