Света Петка е првата есенска слава и се смета за женски празник.
Света Петка е еден од најголемите женски празници што строго се почитуваат во српскиот народ. Мнозина, бидејќи станува збор за Света Петка и црвено слово, ќе постат на овој ден, иако оваа година за Света Петка не се пости.
„Единствениот обичај што треба да се испочитува тој ден е да се отиде во црква и искрено да се помолиме на оваа голема светителка,“ вели свештеникот Миладин Малиќ, кој советува:
„Убаво е жените на тој ден да приготват ручек и да ја соберат семејството, заедно во слога и мир да го прослават овој голем празник.“
Свештеникот нагласува дека не треба да се прибегнува кон суеверие, бидејќи голем празник како Света Петка најдобро се почитува со искрена молитва, посета на црква и палење свеќа.
Којa била Света Петка?
Името на Света Петка или Параскева потекнува од грчкиот збор paraskeva, што значи „петок“ — оттаму и името Петка. Родена е во X век во Епиват, близу градот Каликратија во Мала Азија, а според пишувањето на Српската православна црква „Свети Сава“ во Лондон, била со српско потекло. Родителите ѝ биле побожни и угледни христијани. Имала и постар брат Јевтимиј, кој со благослов на родителите се замонашил и подоцна станал епископ Мадитски.
Петка уште од најрана возраст била длабоко побожна. По смртта на своите родители, сакала да се поклони на најголемите свети места, па заминала во Цариград, каде што пет години живеела во црквата „Покров на Пресвета Богородица“ во Ираклиско предградие.
Оттаму тргнала кон Палестина за да се поклони на сите места осветени со животот на Спасителот. По Божја промисла, се населила во Јорданската пустина, каде што се подвизувала до длабока старост. Две години пред смртта, додека се молела, ѝ се јавил ангел и ѝ рекол дека треба да се врати во својот роден град, каде што ќе го предаде телото на земјата, а душата на Господ.
Кога се вратила во Епиват, никој не ја препознал, бидејќи поминале многу години, а роднини немала. Деновите ѝ минувале во работа, пост и молитва. Тивко се упокоила и ја погребале надвор од гробиштата, бидејќи жителите мислеле дека е странка.
Каде патувале моштите на Света Петка
Многу години по нејзината смрт, на местото каде што била погребана требало да се закопа удавен човек. При копањето, работниците пронашле целосно сочувано тело, но не му посветиле внимание.
Во текот на ноќта, еден од работниците, по име Георгије, имал сон: видел жена како седи на престол осветлена со силна светлина, опкружена со ангели. Света Петка му се обратила и му открила којa е, заповедувајќи му нејзините мошти да бидат извадени и положени на чесно место.
Наутро Георгије им го раскажал сонот на своите блиски, и кога отишле до гробот, таму затекнале многу луѓе — една жена по име Јевтимија имала исто видение. Така моштите на Света Петка биле положени во црква и веднаш почнале да се случуваат чудесни исцелувања.
Два века по нејзината смрт, кога со Цариград и околината владееле крстоносците, бугарскиот цар Јован Асен во 1238 година ги измолил моштите и ги пренел во својата престолнина, Трново.
Во времето на Косовската битка, кога и Трново паднало под турско ропство, моштите биле пренесени во Романија. Подоцна, кога и таа била освоена во 1396 година, царицата Милица ги измолила од султанот Бајазит и ги пренела во Србија.
Така моштите на Света Петка биле донесени во Белград, на Калемегдан, кај изворот на чудотворната вода, каде што е изградена капела што постои и денес.