Исповед на 63-годишна жена чии деца сакаат да се откажат од неа затоа што пронашла помлад партнер нè тера да се запрашаме – зарем родителите немаат право на среќа кога нивните деца ќе пораснат?
„Срамиш нè, мама! Како не ти е срам?“ – викала Бојана од ходникот, очите ѝ гореле од бес. Стоев пред вратата од дневната соба, со шолја чај што ми се тресеше во рацете. Во тој момент ја почувствував тежината на нејзините зборови, како да ми врза камен околу вратот.
Не можев да поверувам дека сум сведок на оваа сцена во сопствениот дом, по сите тие години жртвување за своите деца. Бојана и Марко, моите деца, седеа на масата, погледот вперен во подот.
„Мамо, луѓето зборуваат. Сите знаат дека си со Пеѓа. Тој е, знаеш, колку помлад од тебе! Што ќе кажат комшиите?“ – рече Марко тивко, но зборовите ме погодија исто толку длабоко.
Пеѓа го запознав минатата пролет на пазар. Ми помогна да ја подигнам кесата со зеленчук што ми падна од раце. Се насмеа кога несмасно му се заблагодарив, и првпат по долго време се почувствував видена. Имаше 54 години, девет помалку од мене, но никогаш не размислував за годините додека шетавме покрај езерото или пиевме кафе во малото кафуле во центарот.
По смртта на мојот сопруг Жељко пред шест години, животот ми стана сив и тивок. Децата пораснаа, си тргнаа по свој пат. Бојана работеше во Белград како адвокатка, а Марко остана во Бор со сопругата и двете деца. Доаѓаа за викенд, но секогаш брзаа да заминат. Останав сама со спомените и тишината.
Кога првпат ја зедов Пеѓината рака во својата, почувствував нешто што одамна не сум го почувствувала – топлина, возбуда, надеж. Почнавме почесто да се гледаме. Беше внимателен, нежен, ме слушаше кога зборував за Жељко или за моето детство во Брестовац. Со него повторно научив да се смеам.
Но среќата не траеше долго. Прво дојдоа погледите на комшиите на скалите. Потоа гласините – тетка Мара од третиот кат ѝ кажала на мојата сестра дека ме гледа со „некој маж“. Децата наскоро дознаа. Прво ме прашуваа со грижа: „Мамо, кој е тој човек?“ Потоа дојдоа прекорите.
„Не можеш така да правиш! Што ќе кажат нашите пријатели? Зар не беше доволно што нè посрами кога почна да работиш во онаа продавница по таткова смрт? А сега ова!“ – беше беспоштедна Бојана.
„Бојана, имам право на свој живот! Не сум мртва само затоа што имам 63 години!“ – ми се тресеше гласот додека се борев со солзите.
Марко молчеше, но на неговото лице се гледаше разочарување.
„Мамо… знаеш дека те сакаме. Но ова не е нормално. Луѓето зборуваат дека Пеѓа те искористува. Дека му треба стан или пари…“
Се срамев што мојата среќа стана предмет на озборување и сомнеж. Почнав да се прашувам: Дали сум навистина себична? Дали го издавам Жељко? Дали сум лоша мајка?
Пеѓа забележа дека се повлекувам. „Анета, не мораш да избираш меѓу мене и децата. Но не сакам да страдаш поради мене“, ми рече една вечер додека седевме на клупата покрај езерото.
„Не можам повеќе да ја поднесувам нивната осуда“, шепнав.
„Заслужуваш да бидеш среќна“, тивко одговори тој.
Неделите поминуваа во напнатост. Децата доаѓаа сè поретко. Внуците ме прашуваа каде е дедо Жељко и кој е „оној чичко“ што ми помага во градината. Срцето ми се кршеше секојпат кога ќе ја видев Марковата сопруга како ги зема децата веднаш штом ќе дојде Пеѓа на кафе.
Една сабота, Бојана ми се јави:
„Мамо, решив – тој или ние. Ако продолжиш со него, повеќе нема да доаѓам дома.“
Почувствував како ми се руши целиот свет. Не спиев цела ноќ. Ги гледав старите фотографии – Жељко со децата на море, јас со Пеѓа на пазар минатото лето. Солзите ми течеа додека се прашував: што значи да се биде добра мајка? Дали тоа е целосно откажување од сопствената среќа заради туѓи очекувања?
Следниот ден ги повикав децата на ручек. Сварив сарма по рецептот на мојата покојна мајка од Славонија – мирисот на детството го исполни станот. Кога пристигнаа, Пеѓа беше таму. Седнавме на масата во тишина.
„Деца“, почнав тивко, „знам дека ви е тешко да ја прифатите мојата одлука. Но повеќе не можам да живеам според туѓи правила. Ве сакам повеќе од сè на светот, но доволно се сакам и себеси за да не сакам да го поминам остатокот од животот сама и несреќна. Пеѓа ме прави среќна – првпат по смртта на вашиот татко чувствувам дека можам повторно да дишам со полни гради.“
Бојана плачеше, Марко молчеше.
„Дали навистина мислите дека татко ви би сакал да бидам сама до крајот на животот? Да живеам само за вашите очекувања?“
По ручекот, заминаа без збор. Не се слушнавме цела недела.
Пеѓа ме држеше за рака додека шетавме покрај езерото: „Можеби ќе им треба време…“
Не знаев дали некогаш ќе ја прифатат мојата среќа. Но првпат по долго време почувствував мир со самата себе.
Понекогаш се прашувам: Дали љубовта има рок на траење? Зарем родителите немаат право на среќа кога нивните деца ќе пораснат?
Што би направиле вие да сте на мое место?