За малку ќе се одржи ревија во Палатата Србија, каде 22 дизајнери од поранешните југословенски републики ги претставија своите креации, кои всушност се почит на Јованка Броз, сопругата на претседателот на СФРЈ, Јосип Броз Тито.
На ревијата се појави и Нада Будисављевиќ, помладата сестра на Јованка, која јавноста веќе имаше можност да ја види и слушне минатата година во серијата „Јованка Броз и тајната служба“.
Во серијата, со подемот и падот на првата дама на Југославија се занимаваа историчари и познавачи на општествените услови од тој период, но и некој кој беше најтесно со неа по крв – нејзината помлада сестра Нада Будисављевиќ.
Нада и Зора, третата сестра во семејството Будисављевиќ, имале тешко детство. Нивниот татко и мајка починале многу млади, а детството двајцата го поминале во домови, сиропиталишта и интернати. Во серијата, Нада се присетува на тој болен период, на моментот кога побегнала со сестра си во страв дека наместо дома ќе ги одведат во концентрациони логори, но евоцирала и спомени од моментот кога после долги години застанала пред на портата на Ужичка 15 и ја виде својата најстара сестра Јованка.
– Со сестра ми Зора го загубивме татко ни за време на војната, а пред војната почина и нашата мајка. Мајка ми почина кога имав шест месеци. За време на војната, нашата маќеа се грижеше за нас. Исклучително посветена и добра жена. Кога заврши војната, Народниот одбор одлучи да не сместиме во дом за деца. Не бркаа низ селото, избегавме затоа што се чувствувавме како да не сместат во концентрационен логор – Нада Будисављвиќ се сеќава на тешкиот период кога таа и нејзината сестра беа сирачиња кои на крајот ги одведоа во домовите за деца, каде што ги разделија. .
Јованка Броз, Јосип Броз Тито
ФОТО: ПРОФИМЕДИЈА
– Отидовме во домот за деца во Госпиќ. Имаше два дома, еден за постари и еден за мали деца. Потоа не разделија двајцата. Јас во мал дом, таа во голем – продолжува Нада, а потоа додава дека Јованка, сепак, ги барала, но дека животните (не)прилики биле против нивната средба на почетокот.
– Јованка еднаш не побара преку Црвениот крст и конечно не најде во тој дом за деца. Таа дојде да не земе, но ние тогаш бевме на одмор на островот Крк во Башка и не најде. Кога се вративме пак не разделија. Ја однесоа Зора во дом во Вуковар, а мене ме вратија во Оточац, но не во дом, туку во интернат.
По години насилна разделба, сестрите конечно успеаја да се соберат, во Белата палата, каде Јованка тогаш беше прва дама и сопруга на маршалот.
– Јованка го замоли директорот на тој интернат да ме донесе и тој ме донесе во Белград. Влеговме во зградата на Ужичка 16б и таму за прв пат видов наместена соба, тави и теписи… Потоа ја видов и Зора, дојде сама од Вуковар. Тогаш се појави Јованка. Таа беше олицетворение на буржоазијата. Носеше темно сино палто со крзно од визон. Имаше долга црна коса во нагоре и чевли со високи потпетици, „стаклени чорапи“. За мене таа беше најубавото нешто што сум го видела – се присетува Нада на првата средба со нејзините сестри.
Рекла дека нејзината сестра била многу вешта, брза и способна и дека тоа се квалитети кои ја квалификувале за работа на суд, а потоа навела некои од нејзините подвизи за време на војната.
– Се зборуваше дека ја донеле таму бидејќи е убава и згодна. Верувам дека нејзините организациски способности и препорачаа да работи во Тито. За време на војната, кога имаше слетување на Дрвар, таа беше на чело на болницата. Таа ги извлече сите ранети од Дрвар. Таа основала болница на Сремскиот фронт. Кога Белград беше ослободен, таа основа болница во зградата каде што подоцна одевме на училиште. Сега е Факултетот за образование – рече најмладата сестра на великанот Јованка Броз.
Во една од епизодите на споменатата играно-документарна серија, Нада зборуваше за врската помеѓу Тито и нејзината сестра во деновите пред неговата смрт, но и за деновите кога Јованка останала сама.
– Јованка секој ден се обидуваше да се јави во болницата каде што лежеше Тито, но не и дозволија да стапи во контакт со него. Еден ден беше на терапија, другиот ден спиеше… и така, сите беа изговори. Во суштина, никогаш не дозволуваат да разговараат меѓу себе – изјавила Нада.
Кога почина Јосип Броз Тито, малкумина кои и изразија сочувство на Јованка беа ќерката и синот на починатиот египетски претседател Насер и Индира Ганди.
– Само Индира Ганди не веруваше во официјалната верзија дека Јованка не сака да прими никого по смртта на нејзиниот сопруг, а таа беше единствената која дојде да изрази сочувство. А во куќа во која пред тоа немаше никој и ништо, одеднаш се појавија келнери, чаеви, колачи, секретарки… – продолжи Нада.
А потоа, набргу по смртта, луѓето влегле во резиденцијата на Ужичка 15 и 10 часа ги пребарувале касите и собите.
– Веќе беше вечер, 10 часот навечер, ми се јави со умирачки глас да дојдам. Дојдов и јас, влегов во дневната соба од терасата и видов група луѓе кои гледаат низ куќата, гледаат слики, мебел и еден човек кој најверојатно бил шеф на групата кој носел темни очила среде ноќта, кој беше многу важен, ја замоли Јованка да му ги даде клучевите од неговата канцеларија. Таа рече дека не знае каде се и дека не може да се сети. А таа не можеше да се сети бидејќи сето тоа ја обзеде, а тој почна да ја тресе за раменици и да го бара клучот. А потоа телефонски се јавил на некого, па почнале да тропаат по канцеларијата на Јованка… – изјавила Нада.